Camera obscura

Camera obscura (łac. ciemna komnata) – prosty przyrząd optyczny pozwalający uzyskać rzeczywisty obraz. Pierwowzór aparatu fotograficznego.
Camera obscura bywa nazywana również ciemnią optyczną lub kamerą otworkową.

Fotografia otworkowa – technika wykonywania zdjęć przy pomocy aparatu typu camera obscura.

Budowa i zasada działania.

Urządzenie to zbudowane jest z poczernionego wewnątrz pudełka (dla zredukowania odbić światła). Na jednej ściance znajduje się niewielki otwór (średnicy 0,3–1 milimetra zależnie od wielkości kamery) spełniający rolę obiektywu, a na drugiej matowa szyba (matówka) lub kalka techniczna. Promienie światła wpadające przez otwór tworzą na matówce odwrócony i pomniejszony (lub powiększony) obraz. Wstawiając w miejsce matówki kliszę fotograficzną można otrzymać zdjęcie.

Obraz otrzymany za pomocą camera obscura posiada następujące cechy: miękkość, łagodne kontrasty, rozmycie, nieskończoną głębię ostrości oraz zupełny brak dystorsji, a wykonany na materiale barwnym – pastelową kolorystykę. Z uwagi na te cechy obrazu camera obscura bywa do dzisiaj wykorzystywana w fotografii artystycznej.

Tworzenie kamery otworkowej

Do zbudowania kamery potrzebne jest pudełko lub puszka, czarny materiał do wyłożenia wnętrza pudełka, aby uniknąć wewnętrznych refleksów, oraz folia aluminiowa, w której należy zrobić dziurkę pełniącą funkcję obiektywu. W pudełku trzeba wyciąć otwór, a następnie od środka nakleić zakrywającą go folię aluminiową. Folia umożliwia zrobienie bardzo małego otworu, np. przez nakłucie igłą. Wielkość otworu powinna być w granicach 0,1–0,3 mm.

Metodę wyliczenia optymalnej średnicy otworu określił Jozef Petzval. Wzór rozwinął Lord Rayleigh i w tej postaci jest stosowany nadal:

gdzie:

– średnica otworu,

– ogniskowa (odległość od otworu do obrazu),

– długość fali światła w metrach.